Vốn chúng ta thường nghĩ rùa là loài có thể sống lâu nhất trên thế giới, bởi nó có thể sống đến hơn 150 tuổi. Tuy nhiên là khi bạn chưa biết đến các loài cá khác dưới biển sâu. Cá quân có thể sống đến 200 tuổi, trong đó cá mập Greenland có thể sống đến 500 năm tuổi đấy. Một con cá sống qua 5 thế kỷ, quá là điều khiến con người khó tin, nhưng nó hoàn toàn là sự thật. Nhưng trái ngược với con số khổng lồ ấy, có những sinh vật có tuổi đời chỉ vỏn vẹn vài ngày hoặc vài tuần tuổi là đã kết thúc vòng đời của nó.
Sự chênh lệch về tuổi tác giữa các sinh vật biển
Nghiên cứu mới của Đại học California, Berkeley; phát hiện cá quân có thể sống hàng trăm năm nhờ sở hữu nhiều gene giúp kéo dài tuổi thọ.
Một số động vật có tuổi thọ dài hơn hẳn những loài cá khác. Trong khi cá bống lùn chỉ tồn tại chưa tới 10 tuần; cá mập Greenland có thể sống hơn 500 năm. Để tìm hiểu cơ chế di truyền của lão hóa, một nhóm nhà sinh vật học ở Đại học California (UC), Berkeley chọn cá quân. Phân bố ở vùng biển ven bờ từ California, Mỹ, tới Nhật Bản; cá quân là một họ cá sặc sỡ gồm hơn 120 loài trong chi Sebastes. Một số loài trong số đó chỉ sống 10 năm trong khi những loài khác như cá quân rougheye có thể sống hơn 200 năm.
Tuổi thọ đa dạng của cá quân cung cấp thông số hoàn hảo để phân tích cơ chế di truyền phía sau; theo nhà sinh vật học Peter Sudmant ở UC Berkeley. Trong nghiên cứu công bố hôm 11/11 trên tạp chí Science; Sudmant và cộng sự kiểm tra hệ gene của 88 loài cá quân; và xác định 137 gene giúp tăng cường tuổi thọ.
Kích thước ảnh hưởng lớn đến tuổi thọ của cá quân
Kích thước và môi trường sống là những yếu tố góp phần quyết định tuổi thọ của cá. Các nhà khoa học phát hiện loài vật lớn hơn thường có lợi thế giúp kéo dài tuổi thọ bởi chúng trao đổi chất chậm hơn và ít bị động vật ăn thịt đe dọa hơn. Tương tự, môi trường lạnh có thể làm chậm trao đổi chất ở động vật. Ví dụ, nước lạnh giúp cá mập Greenland sống hàng thế kỷ.
Bằng cách so sánh hệ gene của cá quân có tuổi thọ ngắn và dài; nhóm nghiên cứu có thể nhận biết những gene giúp chúng sống lâu. Chẳng hạn, cá quân sống lâu năm có nhiều gene chịu trách nhiệm sửa chữa ADN bị tổn thương. Sudmant và cộng sự cũng nhận thấy các loài sống lâu có gene phụ trách điều tiết insulin. Một nhóm gene khác gọi là butyrophilin; kiểm soát hệ miễn dịch của cá quân. Theo Sudmant, các gene tương tự có vai trò ức chế viêm nhiễm ở người đang lão hóa.
Tuổi thọ dài là điều thiết yếu đối với vài loại cá quân, theo Sabrina Beyer, nhà sinh thái học chuyên nghiên cứu cá ở Đại học California, Santa Cruz. Chúng có thể mất hàng thập kỷ để đạt đến tuổi sinh sản và rất ít ấu trùng của chúng sống sót tới thời kỳ trưởng thành. Để bù lại những bất lợi đó, cá quân cái cần đẻ lượng ấu trùng cực lớn mỗi năm. Đó là nguyên nhân cá quân cần đạt kích thước lớn, sống lâu và đẻ thật nhiều ấu trùng chất lượng cao.
Cá mập Greeland, loài cá có tuổi thọ cao nhất thế giới
Sống trong vùng nước lạnh giá ở Bắc cực, sinh vật không lồ này đã được các nhà khoa học theo dõi. Thông qua kích thước của nó; nhóm nghiên cứu cho rằng con cá mập này có thể được sinh ra từ năm 1505.
Cá mập Greeland sống ở vùng nước từ – 1 độ C đến 10 độ C, và có thể bơi ở độ sâu 2,2 ki-lô-mét.
Độ tuổi tiềm năng của con cá mập này đã từng được tiết lộ trên tạp chí Khoa học. Nó là con già nhất trong số 28 con cá mập Greenland được phân tích. Dùng phương pháp định tuổi bằng các-bon phóng xạ; các nhà khoa học đã phân tích thủy tinh thể của 28 con cá mập này.
Con già nhất trong nhóm có độ tuổi là 392 tuổi, độ tin cậy của phương pháp này là 95%; có nghĩa là tuổi thọ của nó có thể từ 272 đến 512 tuổi. Loài sinh vật này tăng trưởng khoảng 1cm chiều dài mỗi năm. Con cá mập đặc biệt này có chiều dài 5,49 mét và trọng lượng trên 1 tấn.
Con cá mập này có thể đã sống qua những sự kiện quan trọng của thế giới – chẳng hạn như lúc nước Mỹ ra đời, các trận chiến của Napoleon và vụ chìm tàu Titanic.
