Biến đổi khí hậu dẫn đến việc băng trên biển lâu đóng băng hơn. Điều này buộc gấu Bắc Cực phải nán lại đất liền lâu hơn cũng như lang thang gần thị trấn Churchill để kiếm mồi. Churchill được biết đến là một trong những vùng đất xa xôi nhất ở cực nam mà loài gấu Bắc Cực sinh sống. Người dân nơi đây cũng luôn ở trong tâm thế chuẩn bị sẵn sàng để ‘chạm trán’ với loài gấu này. Cùng chúng tôi tìm hiểu về cuộc sống thủ phủ của gấu Bắc Cực cũng như cách mà người dân nơi đây đối phó với sự xuất hiện của loài gấu này như thế nào nhé!
Cuộc sống ở thủ phủ gấu Bắc Cực
Không có con đường nào chạy thẳng tới thị trấn nhỏ Churchill nằm gần mũi phía đông bắc của tỉnh Manitoba, Canada. Nhưng điều đó không ngăn cản hàng nghìn người bắt tàu hoặc máy bay tới thăm thị trấn mỗi mùa thu. Khu vực này nằm gần vịnh Hudson, cung cấp cơ hội hiếm có để quan sát động vật ăn thịt trên cạn lớn nhất thế giới: gấu Bắc Cực.
Churchill là một trong những vùng đất xa xôi nhất ở cực nam mà gấu Bắc Cực sinh sống. Những con gấu này trải qua phần lớn thời gian trong năm ở lớp băng trên vịnh Hudson và săn hải cẩu. Nhưng khi băng tan chảy vào mùa hè, chúng phải vào bờ trong vài tháng. Đôi khi, bầy gấu lang thang gần thị trấn. Theo nhiếp ảnh gia Carlos Osorio, điều đó khá phổ biến trong mùa gấu.
Người dân ‘đối phó’ với gấu Bắc Cực
Ở Churchill, người dân luôn có thể chạm trán gấu Bắc Cực. Nhưng thị trấn đã áp dụng nhiều biện pháp để giảm thiểu rủi ro. Churchill có một đội tuần tra theo dõi gấu trong khu vực; và đường dây nóng 24/7 để người dân thông báo khi gặp gấu. Thị trấn cũng bắt đầu thử nghiệm hệ thống radar cảnh báo gấu đến gần. Những vụ tấn công rất hiếm gặp. Vụ tấn công gần nhất xảy ra vào năm 2013; và chưa có sự cố gây chết người nào từ đầu thập niên 1980.
Chỉ có khoảng 900 người sống ở Churchill. Nhưng họ luôn cẩn trọng và chuẩn bị sẵn sàng mọi lúc để đối phó với gấu Bắc Cực. Người dân địa phương có thói quen không khóa cửa xe để phòng trường hợp có người ngoài đường cần lẩn tránh gấu thật nhanh. “Bạn phải rất cẩn thận. Bạn không nên ở một mình. Bạn cần dùng xe, đi cùng người khác hoặc mang thứ gì đó có thể dọa lũ gấu”, Osorio nói.
Cao điểm mùa gấu rơi vào tháng 10 và 11, ngay trước khi vịnh Hudson đóng băng. Đây là lúc gấu Bắc Cực bắt đầu di cư về phía bắc và tập trung gần bờ. Nhưng trong vài thập kỷ gần đây, mùa gấu ngày càng dài hơn do biến đổi khí hậu. Băng tan chảy sớm hơn và đóng băng muộn hơn, buộc những con gấu phải nán lại đất liền thêm nhiều tuần. Trong chuyến đi vào tháng 11, Osorion nhận thấy tất cả cửa hàng kinh doanh như hàng lưu niệm bắt đầu đóng cửa do mùa gấu đã qua. Nhưng do nước biển chưa đóng băng, lũ gấu vẫn còn ở đó.
Mùa đi săn của gấu Bắc Cực
Mùa gấu dài hơn có nghĩa mùa đi săn ngắn hơn. Khi ở trên đất liền, gấu Bắc Cực phải dựa vào nguồn chất béo dự trữ. Điều đó ảnh hưởng lớn tới số lượng gấu trong vài năm qua. Theo tổ chức bảo tồn Polar Bears International, mùa đi săn đối với quần thể gấu địa phương ngắn hơn 3 – 5 tuần so với đầu thập niên 1980 và số lượng gấu giảm 30%. Các nhà nghiên cứu cũng nhận thấy những con gấu nhỏ hơn trước đây.
Khi ở Churchill, Osorio thuê một hướng dẫn viên để đi quanh vùng và chụp ảnh gấu Bắc Cực. Họ gặp hai con gấu đang nô đùa khi lái xe ra ngoài thị trấn. “Khi tôi nhìn thấy những con gấu này chơi đùa, nằm xuống và lăn lộn. Cảnh tượng gợi nhắc tôi nhớ đến con chó của mình”, Osorio chia sẻ. Anh dành hàng giờ ngắm đôi gấu vật lộn trước khi gió nổi lên. Khi Osorio rời đi, lũ gấu quyết định nằm xuống đất; và chờ đợi cơn bão sắp tới.
Theo một nghiên cứu được công bố ngày 20-7, các nhà khoa học dự đoán rằng tốc độ biến đổi khí hậu đang phi mã sẽ khiến quần thể gấu Bắc cực suy giảm nghiêm trọng vì đói. Và có thể tuyệt chủng sau 90 năm nữa.
Gấu Bắc cực có thể bị tuyệt chủng vào năm 2100
Các nhà nghiên cứu từ Đại học Toronto ở Canada cho biết, việc mất băng do sự nóng lên toàn cầu sẽ buộc gấu Bắc cực phải sống trên mặt đất; nơi chúng phải dựa vào nguồn dự trữ chất béo do thiếu thức ăn.
Thách thức đối với sự sống còn của loài động vật này đã được hiểu từ lâu. Nhưng nghiên cứu mới lần đầu tiên đưa ra mốc thời gian về khả năng sụp đổ của chúng.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí uy tín Nature Climate Change cho biết cần phải cắt giảm mạnh mẽ đối với khí thải nhà kính để cứu động vật khỏi sự tuyệt chủng khi chúng phải dựa vào băng. Từ đó hình thành trên vùng nước mở, tiếp cận con mồi.
