Ai cũng có thể bị cúm, và hầu như ai cũng từng bị cúm ít nhất một lần trong đời. Bệnh cúm từng được coi là một căn bệnh khủng khiếp khi bùng phát thành dịch, lịch sử đã ghi nhận rất nhiều đại dịch cúm và cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên khắp thế giới. Bệnh cúm theo mùa là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính do vi rút cúm gây ra. Bệnh xảy ra mỗi năm một lần, thường vào mùa đông xuân. Bệnh lây trực tiếp từ người này sang người khác qua đường hô hấp khi nói chuyện, ho và hắt hơi. Cùng tìm hiểu bệnh để bảo vệ bản thân và gia đình.
Cúm là bệnh gì?
Cúm là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp gây ra do virus cúm (Influenza virus). Theo thống kê của WHO, thế giới có khoảng 5-10% người lớn và 20-30% trẻ em nhiễm cúm mỗi năm. Trong đó, khoảng nửa triệu ca tử vong do các vấn đề sức khỏe liên quan đến bệnh cúm. Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận khoảng 1 – 1,8 triệu người mắc bệnh cúm theo mùa.
Bệnh cúm có thể tự khỏi nhưng cũng có khả năng gây ra những biến chứng nghiêm trọng ở người mắc bệnh mạn tính về tim phổi, thận, thiếu máu, bệnh chuyển hóa hoặc người có suy giảm miễn dịch, người trên 65 tuổi, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và phụ nữ mang thai… Bệnh có thể gây ra các biến chứng như viêm tai, viêm phế quản, viêm phổi, viêm não, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Nguyễn nhân gây bệnh
Cúm là một bệnh truyền nhiễm qua đường hô hấp do vi rút cúm gây ra, tình trạng bệnh có thể diễn biến từ nhẹ đến nguy kịch. Đối với các trường hợp nặng có thể dẫn đến tử vong. Đặc biệt đối với những người như người lớn tuổi, trẻ nhỏ và những người có tình trạng sức khỏe nhất định, có nguy cơ cao bị các biến chứng cúm nghiêm trọng. Có hai loại vi rút cúm (cúm) chính: Loại A và B. Các loại vi rút cúm A và B thường lây lan ở người (vi rút cúm ở người) là nguyên nhân gây ra các vụ dịch cúm theo mùa mỗi năm.
Dấu hiệu và phương thức truyền bệnh
Triệu chứng
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh theo mùa cúm thường đến đột ngột. Những người bị bệnh cúm thường cảm thấy một số hoặc tất cả các triệu chứng sau:
– Sốt * hoặc cảm thấy sốt / ớn lạnh
– Ho
– Đau họng
– Chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi
– Đau nhức cơ hoặc cơ thể
– Nhức đầu
– Mệt mỏi (mệt mỏi)
Một số người có thể bị nôn mửa và tiêu chảy, mặc dù điều này phổ biến ở trẻ em hơn người lớn.
– Lưu ý: Điều quan trọng cần lưu ý là không phải ai bị cúm cũng sẽ bị sốt.
Cách thức lây nhiễm
Cúm lây lan chủ yếu bằng những giọt nhỏ li ti tạo ra khi người bị cúm ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Những giọt này có thể rơi vào miệng hoặc mũi của những người ở gần đó. Ít thường xuyên hơn, một người có thể bị cúm khi chạm vào một bề mặt hoặc vật thể có vi rút cúm và sau đó chạm vào miệng, mũi hoặc có thể là mắt của họ.
Thời gian thích hợp cho bệnh pháp triển
Bạn có thể truyền bệnh cúm cho người khác trước khi bạn biết mình bị bệnh, cũng như trong khi bạn bị bệnh. Những người bị cảm cúm dễ lây lan nhất trong 3-4 ngày đầu tiên sau khi bệnh bắt đầu. Một số người lớn khỏe mạnh khác có thể lây bệnh cho người khác bắt đầu từ 1 ngày trước khi các triệu chứng phát triển và đến 5 đến 7 ngày sau khi bị bệnh. Một số người, đặc biệt là trẻ nhỏ và những người có hệ thống miễn dịch suy yếu, có thể lây nhiễm vi rút cúm cho người khác trong một thời gian dài hơn.
Những biến chứng nguy hiểm
Hầu hết những người bệnh sẽ bình phục trong vài ngày đến dưới hai tuần, nhưng một số người sẽ phát triển các biến chứng (chẳng hạn như viêm phổi) do cảm cúm, một số có thể đe dọa tính mạng và dẫn đến tử vong. Viêm xoang và viêm tai là ví dụ điển hình của biến chứng do cúm, bên cạnh còn có viêm phổi là một biến chứng cúm nghiêm trọng có thể do nhiễm vi rút cúm đơn thuần hoặc do đồng nhiễm vi rút và vi khuẩn cúm.
Các biến chứng nghiêm trọng khác có thể xảy ra do cúm có thể bao gồm hen phế quản, suy tim, đái tháo đường, bệnh mạch vành, suy giảm miễn dịch, viêm tai giữa, viêm xoang, viêm nhiễm đường tiết niệu… Cúm cũng có thể làm cho các bệnh mãn tính trở nên tồi tệ hơn. Ví dụ, những người bị bệnh hen suyễn có thể bị lên cơn hen suyễn trong khi họ bị cúm, và những người bị bệnh tim mãn tính có thể bị trầm trọng hơn tình trạng này do bệnh cúm gây ra.
Đặc biệt, nhóm nguy cơ cao (bao gồm: trẻ em,người già trên 65 tuổi, phụ nữ có thai) là đối tượng dễ gặp biến chứng nhất. Đối với phụ nữ mang thai, biến chứng bệnh cúm có thể gây sảy thai hoặc bệnh lý thai nhi nếu thai phụ mắc cúm trong 3 tháng đầu.
Cách phòng và trị bệnh cúm theo mùa
Phòng chống
Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh cúm theo mùa là tiêm phòng hàng năm.
Điều trị
Cúm thông thường là bệnh lành tính và thường tự khỏi sau 5-7 ngày. Không có thuốc điều trị bệnh cúm đặc hiệu nhưng người bệnh có thể điều trị triệu chứng của bệnh; bằng một số loại thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ. Để giảm triệu chứng sốt, đau đầu, đau họng có thể dùng thuốc Paracetamol (tên gọi khác là Acetaminophen).
Các nhóm thuốc co mạch như Naphazolin, oxymetazoline, xylometazoline. Được dùng dưới dạng thuốc nhỏ mũi giúp giảm tình trạng nghẹt mũi ở người bệnh cúm. Tuy nhiên, thuốc có nhiều nồng độ khác nhau, mỗi loại thuốc có một giới hạn về độ tuổi sử dụng. Tham khảo ý kiến của nhân viên y tế để lựa chọn loại thuốc thích hợp. Nếu người bệnh có triệu chứng ho nhẹ, không đáng kể thì không cần dùng thuốc. Vì ho là một phản ứng tốt của cơ thể, giúp tống các dị vật ở đường thở ra ngoài.
Nếu ho khan có thể dùng Dextromethophan, codein. Nếu ho khan kèm ngạt mũi sổ mũi có thể dùng các thuốc phối hợp như Atussin, Decolsin, Rhumenol,… Nếu các triệu chứng của cảm cúm kéo dài hơn một tuần. Bệnh nhân sốt cao kéo dài, sử dụng các thuốc hạ sốt thông thường không đỡ, ho nhiều, tức ngực, khó thở, đau nhức, mệt mỏi tăng thì nên đưa người bệnh đến các cơ sở y tế để theo dõi, điều trị kịp thời
